Per 1 mei 2022 is als opvolger van de Wet openbaarheid bestuur de Wet open overheid (verder te noemen: Woo) in werking getreden. De Woo is bedoeld om de overheid transparanter en toegankelijker voor de buitenwereld te maken. Het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkelingen kan met deze wet beter worden bediend.
De Woo bevat verplichtingen, die op drie thema’s zijn gericht, namelijk:
- Het behandelen van een Woo-verzoek als opvolger van een verzoek in het kader van de Wet openbaarheid bestuur; beter bekend als het Wob-verzoek. De Woo noemt dit passieve openbaarmaking. Dit onderdeel van de wet is per 1 mei 2022 zonder overgangsrecht van de Wob in werking getreden.
- Het actief openbaar maken van zeventien formeel bij wet gedefinieerde informatiecategorieën. Overheden hebben tot uiterlijk 1 mei 2027 om de nog te openbaren informatiecategorieën in te voeren.
- Het op orde brengen en duurzaam toegankelijk maken van de informatiehuishouding. Dit thema wordt binnen de wet als randvoorwaardelijk gezien om zowel het Woo-verzoek als de informatiecategorieën binnen de gestelde termijnen openbaar te kunnen maken. Voor dit thema zijn bepalingen uit de Archiefwet tijdelijk overgenomen in de Woo. Overheden krijgen acht jaar na inwerkingtreding van de wet (ergo tot 1 mei 2030) de tijd om de informatiehuishouding op orde te brengen.
Passieve openbaarmaking
Passieve openbaarmaking regelt het recht om informatie bij bestuursorganen op te vragen. Voor 2025 verwachten we binnen dit onderdeel geen grote ontwikkelingen. Wegens de sterke stijging in het aantal Woo-verzoeken (2021: 10, 2022: 17, 2023: 19) blijft efficiënte afhandeling van groot belang. We blijven werken aan het verbeteren van het proces.
Actieve openbaarmaking
Actieve openbaarmaking houdt in dat bestuursorganen verplicht zijn uit eigen beweging informatie openbaar te maken. Begin 2024 heeft de staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering de Kamer beloofd om de implementatie van de Woo te versnellen. Dit heeft erin geresulteerd dat per 1 november 2024 de eerste vijf informatiecategorieën van de Woo verplicht openbaar gemaakt worden. Voor gemeenten gaat het om informatie over de organisatie, de werkwijze (waaronder de taken en bevoegdheden) en de bereikbaarheid van het bestuursorgaan en haar organisatieonderdelen. Gemeente Hillegom is hierop voorbereid.
In 2025 wordt het publicatieportaal open.hillegom.nl verder doorontwikkeld in voorbereiding op de openbaarmaking van de overige informatiecategorieën . Momenteel wordt het implementatieplan geschreven om de Wet open overheid in zijn geheel binnen de wettelijk gestelde termijnen te implementeren. In samenwerking met andere gemeenten wordt er waar mogelijk deelgenomen in Woo-werkgroepen van de VNG. Binnen de Bollenstreek delen we actief kennis en informatie met Noordwijk en Katwijk.
Informatiehuishouding op orde
Het passief en actief openbaar maken vereist een informatiehuishouding die volledig op orde is. Dit wordt door de Woo ook expliciet vereist. Informatie moet duurzaam toegankelijk zijn opgeslagen conform wet- en regelgeving. Volgens het implementatieplan wordt het op orde brengen van de informatiehuishouding de komende jaren zowel projectmatig als in de reguliere werkprocessen vormgegeven.